ATRAKCJE
DWORZEC KOLEJOWY
Bielsko Biała powstało z połączenia dwóch miast, oddzielonych rzeką Białą, – Bielska na Śląsku Cieszyńskim, oraz Białej położonej w Małopolsce. Nazywane jest wrotami do Beskidów czy „Małym Wiedniem”. Jest to miasto narodzin Bolka i Lolka, Reksia czy prof. Baltazara Gąbki. Bielsko Białą może być bazą wypadową w Beskidy- znajdują się tu liczne szlaki pieszo-rowerowe, ale jest także miejscem gdzie możemy podziwiać piękno architektury wzorowanej na austriackiej stolicy.
Miasto to uległo obecnie gruntownej przebudowie. Stare urocze zakątki, miejscami nieco zaniedbane, przeplatają się tutaj z nowoczesnymi rozwiązaniami architektonicznymi.
Na tablicach z mapą zabytków przygotowaną dla turystów, widnieje ponad siedemdziesiąt miejsc, wartych zobaczenia. My przedstawimy tutaj kilka najistotniejszych :
Dworzec kolejowy Bielsko-Biała Główna zachwyca zarówno z zewnątrz jak i w środku, należy na pewno do najpiękniejszych dworców kolejowych w Polsce. Zbudowano go bardzo szybko – w latach 1889-1890. Projektowany był przez architekta Karola Schulza, a wybudowany przez zakład budowlany Karola Korna- innego sławnego architekta. Wnętrza dworca ozdobiono polichromiami wykonanymi przez wiedeńskich artystów. W 1994 r. dworzec został wpisany do rejestru zabytków. W latach 1997-2001 przeprowadzono jego gruntowną renowację.
Przy ul. Wałowej znajduje się jeszcze budynek starego Dworca . Nie można go niestety zwiedzać gdyż jest wciąż użytkowany przez pracowników kolei, ale po renowacji bardzo atrakcyjnie prezentuje się z zewnątrz.
PLAC CHROBREGO
Plac Chrobrego w Bielsku-Białej to serce miasta i jedno z jego reprezentacyjnych miejsc. Zabudowany jest kamienicami w różnych stylach architektonicznych. Nad placem dominuje Zamek Sułkowskich, a ozdobą placu jest fontanna przedstawiająca trzech małych chłopców. Plac Chrobrego to popularne miejsce spotkań. Przez mieszkańców nazywany jest „Pigal” lub „Pigalak”.
Z kamienic otaczających plac najbardziej rzuca się w oczy piękna kamienica Komunalnej Kasy Oszczędności z 1889 r. przypominająca reprezentacyjne budynki Wiednia. Oprócz Komunalnej Kasy Oszczędności w kamienicy mieściła się kiedyś ekskluzywna restauracja Cafe de l`Europe. Restauracja później zmieniła nazwę na „Patria”, a nazwa ta używana jest do dziś w odniesieniu do całej kamienicy. Piękna kamienica powstała według projektu Karola Korna, tego samego, który budował dworzec kolejowy.
Jedyna zachowana kamienica barokowa w Bielsku stoi przy narożniku placu Chrobrego, przy skrzyżowaniu ulic Wzgórze i Orkana. To barokowa kamienica Kałuży wybudowana w drugiej połowie XVIII w. Obiekt ma dekoracyjną elewację z detalami rokokowymi, posiada arkady, pilastry, a także bogate obramowania okien i szczyt zwieńczony pofalowanym gzymsem. Wyremontowana w 2013 r., obecnie jest siedzibą banku.
ZAMEK SUŁKOWSKICH, DAWNE MURY I UMOCNIENIE MIEJSKIE
Na miejscu drewnianej warowni w XIV w została wybudowana murowana. Wchodziła ona w skład systemu fortyfikacji miejskich i była jedną z siedzib książąt cieszyńskich. Zamek był systematycznie rozbudowywany i przebudowywany i od XVI w. przekształcał się z warowni w rezydencję typu szlacheckiego.
Od roku 1947r. na zamku funkcjonuje Muzeum Miejskie w Bielsku-Białej. Kilka lat temu zamek został wyremontowany i pięknie podświetlony nocą. W środku mieści się ekspozycja Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, gdzie można obejrzeć kilka sal związanych z historią tego miejsca i całego miasta.
Warto też zwrócić uwagę na kaplicę św. Anny przylegającą do głównej bryły zamku. Nie zachowały się natomiast ogrody zamkowe założone w połowie XIX w.
Za zabudowaniami Rynku zachowały się jeszcze pozostałości po dawnych umocnieniach miejskich. Mury zostały zbudowane w XVI w. z łamanego kamienia wapiennego i w założeniu miały być dodatkową, zewnętrzną linią umocnień zamku postawioną wobec groźby inwazji tureckiej. Z 800-metrowej linii murów do dziś zachowało się około 160 m.
STARY RYNEK
Rynek w Bielsku-Białej dawniej stanowił centrum średniowiecznego miasta ulokowanego na prawie magdeburskim. Do XVI w. na środku placu stał drewniany ratusz, studnia i budynek wagi miejskiej. Dzisiejsze kamienice zaczęto budować dopiero po pożarach w 1659 i 1664 r.
Obecnie Rynek jest zabetonowany, postawiono repliki pomnika św. Jana Nepomucena, relikty dawnej studni, sztuczny kanał z mostkiem i makietę tego miejsca z dawnych czasów. W kamienicach wokół Rynku znajdują się liczne kluby i kawiarnie.
KATEDRA ŚW.MIKOŁAJA
Katedra w Bielsku-Białej wznosi się nad placem św. Mikołaja, a jej wieża góruje nad miastem. Na dzisiejszym placu św. Mikołaja już pod koniec XIII w. stał drewniany kościółek otoczony cmentarzem. Nowy, neogotycki kościół został zbudowany w latach 1443-1447 przez księcia cieszyńskiego Wacława I. Na patrona katedry, jak również całego miasta, wybrano świętego Mikołaja. W 1793 r. zlikwidowano cmentarz otaczający kościół.
W latach 1908-1912 kościół został rozbudowany i od tamtej pory jego wygląd niewiele się zmienił. Fasada kościoła została zaprojektowana przez wiedeńskiego architekta Leopolda Bauera. Oprócz wzniesienia fasady wzniesiono także wieżę o wysokości 61 metrów nawiązującą do znanych z Włoch wolno stojących dzwonnic. Niestety nie została ona udostępniona turystom.
DAWNA REMIZA OSP
Na ul. Jana III Sobieskiego pośród zaniedbanych kamienic znajduje się charakterystyczny budynek z czerwonym krzyżem na elewacji. Dziś w kamienicy mieści się zarząd Polskiego Czerwonego Krzyża. Dawniej była tu remiza Ochotniczej Straży Pożarnej i kamienica wyglądała nieco inaczej. Budynek został wzniesiono w 1884 r. przez Karola Korna i rozbudowywany w latach późniejszych. Na elewacji zachowały się uchwyty lamp gazowych.
TEATR POLSKI
W 1887r. rozpoczęła się zbiórka pieniędzy na budowę nowego budynku teatru po tym jak stary uległ pożarowi. Zaprojektował go Emil von Förster – kolejny znany wiedeński architekt. Według niektórych źródeł budynek nawiązuje do gmachu Opery Wiedeńskiej i budynku Teatru Narodowego w Budapeszcie
Teatr został wybudowany w latach 1889-1890. Budynek powstał w stylu eklektycznym z przewagą neoklasycyzmu. W fasadzie wykorzystano parzyste, korynckie pilastry oraz motyw rzymskiego łuku triumfalnego z rzeźbą starożytnego boga sztuki – Apollina. We wnękach fasady można zauważyć rzeźbę Talii – muzy komedii i Melpomeny – muzy tragedii.
Przed teatrem stoi replika fontanny z 1895r., którą podarowali miastu budowniczowie bielskich wodociągów.
BUDYNEK POCZTY POLSKIEJ
To kolejny z budynków projektu Karola Korna, który zresztą do dziś pełni swoją funkcję. Został wzniesiony w latach 1897-1898 wzorowany na austriackich urzędach pocztowych. Najbardziej charakterystyczna dla budynku jest kopuła z działającym do dziś zegarem i umieszczonymi po obu jej stronach rzeźbami Jowisza z orłem i Merkurego z laską wężową – symbol Poczty i Komunikacji.
ULICA 11 LISTOPADA
Ulica 11 Listopada to deptak i reprezentacyjna ulica handlowa wzdłuż której znajduje się sporo markowych sklepów, lokali gastronomicznych i restauracji. Warte uwagi są też odchodzące od deptaka ulice Barlickiego i Cynkowa.
Dzisiejsza ulica 11 Listopada powstała w latach 70 XVIII w. jako część traktu cesarskiego z Bielska-Białej do Lwowa. Od początku była centrum życia handlowego i ekskluzywnych sklepów prowadzonych przez Niemców i Żydów..
Na bielskim odcinku tej ulicy dominuje kilkupiętrowa zabudowa, zaś na bialskim odcinku- niska - jedno- dwupiętrowa. Na mostku nad rzeką warto zwrócić uwagę na piękną kamienicę Burdy – na dole widać półokrągły otwór, z którego wypływa skanalizowany potok Niper. Tuż za mostkiem zobaczymy także pomnik Reksia.
PLAC WOJSKA POLSKIEGO / PLAC WOLNOŚCI
Plac Wojska Polskiego został wytyczony w pierwszej połowie XVIII w. i pełnił funkcję jednego z dwóch rynków Białej. W 1750 r. na środku placu wzniesiono drewniany ratusz i budynek wagi miejskiej. Wokół Rynku początkowo stały drewniane kamienice, dopiero w XIX w. na ich miejscu stanęły kamienice murowane. W latach 80 XX w. wyburzono kamienice przy północnej pierzei placu i wybudowano nowoczesny, jak na tamte czasy, dom handlowy Klimczok.
Wokół placu zachowało się kilka godnych uwagi zabytkowych budynków, w tym piękna secesyjna kamienica „Pod Żabami” z 1903r. zaprojektowana przez Emanuela Rosta juniora. Pięknie zdobiona elewacja z motywami zoomorficznymi i roślinnymi zwraca uwagę z daleka. Swoją nazwę kamienica wzięła od rzeźb dwóch żab nad portalem wejściowym.
Idąc dalej ulicą 11 Listopada dojdziemy do drugiego z dawnych rynków Białej – Placu Wolności. Jest znacznie mniejszy niż Plac Wojska Polskiego i niemal cała płyta placu służy za parking. Godnym uwagi jest tu Dom Cechowy bielskich Sukienników- obecnie siedziba Bre Banku.
KOŚCIÓŁ OPATRZNOŚCI BOŻEJ
Przy ul. księdza Stanisława Stojałowskiego stoi Kościół Opatrzności Bożej wyróżniający się dwoma pięknymi wieżami pomiędzy którymi znajduje się zegar z 1888r. Ten zabytek architektury późnobarokowej został wzniesiony na miejscu drewnianej kaplicy w latach 1760-1769. Obecny wygląd, po kilku przebudowach, kościół zyskał w latach 1886-1887.Jest to jeden z najpiękniejszych kościołów w Bielsku-Białej.
Z kościołem tym wiąże się pewna historia. Miejscowy handlarz płótnem, późniejszy burmistrz Białej- Baltazar Damek miał widzieć w tym miejscu cudowną światłość Postawił więc w tym miejscu krzyż, przy którym w 1707r. cudem uniknął śmierci z rąk szwedzkiego żołnierza. W podzięce za ocalenie życia ufundował w miejscu krzyża kaplicę Opatrzności Bożej. Gdy została ona zburzona przez protestantów Damek utworzył na jej miejsce jeszcze większą świątynie. Po objęciu nad nią opieki jezuitów rozpoczęto budowę murowanej świątyni której projektantem był Józef Polaczek.
PLAC RATUSZOWY
Najpiękniejszy budynek to bez wątpienia neorenesansowy ratusz wybudowany w latach 1895-97 wg projektu Emanuela Rosta. Wraz z wybudowaniem nowego ratusza, stracił na znaczeniu dawny drewniany ratusz przy dzisiejszym Placu Wojska Polskiego.
Bogato zdobiona fasada ratusza ukrywa między innymi medaliony z pszczołami – symbol pracowitości, rzeźby bogini pokoju Eirene z rogiem obfitości i Plutosa- boga bogactwa. Wieża zegarowa wznosi się na wysokość 52 m.
Inny ciekawy budynek przy Placu Ratuszowym powstał w 1890 r. według projektu znanego już Karola Korna (zbudował go jednak Emanuel Rost). Obecnie mieści się w nim Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego i Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Do niedawna znajdowała się w nim remiza Państwowej Straży Pożarnej, stąd też dawniej Plac Ratuszowy nazywano Placem Straży Ogniowej.
GALERIA HANDLOWA SFERA
Jest to nowoczesna wizytówka miasta. Galeria składa się z dwóch budynków połączonych przeszkloną kładką nad ruchliwą ul. Mostową. Pierwszy budynek - Sfera I wybudowano w latach 2000-2001. Sferę II wybudowano zaś w latach 2007-2009 na miejscu opuszczonych i niszczejących zakładów „Finex”. Stworzono tam nawet podcieniowy bulwar nad rzeką Białą.
Wewnątrz oba budynki wyglądają podobnie – to nowoczesna, czysta i zadbana galeria handlowa z wieloma sklepami, lokalami gastronomicznymi i rozrywkowymi. Przed budynkiem Sfery II, przy ul. Mostowej, stoi rzeźba Bolka i Lolka.
ZAPRASZAMY!